Sloepentocht over de Vecht

De Vecht loopt van Utrecht naar Muiden. Via Maarssen, Breukelen, Nieuwersluis, Loenen aan de Vecht, Vreeland komt u langs Nigtevecht. Op het afgesproken tijdstip staan we op u te wachten bij de openbare steiger in Nigtevecht. Op deze website vindt u een uitgebreide routesuggestie voor een vaartocht van Loosdrecht naar Muiden.

 

Een hele dag varen

De rivier de Vecht loopt vanaf Utrecht door de gelijknamige provincie, doorkruist de provincie Noord-Holland en komt uit in het IJmeer. Het is vrijwel niet voor te stellen dat deze rivier lange tijd de belangrijkste waterverbinding tussen Amsterdam en de Rijn was.

Een sloepentocht over de Vecht is een tocht door de geschiedenis van Nederland. De rivier heeft van veel periodes in de geschiedenis kenmerken behouden. Zo passeren we middeleeuwse ridderburchten, vestingwerken van de Stelling van Amsterdam en ook designwoonboten van hedendaagse bewoners.

Tot de voltooiing van het Amsterdam Rijnkanaal staken de grote schepen huizenhoog boven de weilanden uit. Op een enkel tankschip na, wordt de Vecht uitsluitend nog gebruikt om te genieten van deze heel mooie omgeving.

 

Met de sloep over de Fectio

De Utrechtse Vecht ontstond rond 600 v.Chr. In de Romeinse tijd was de rivier bekend onder de naam Fectio en lag aan de splitsing van de Oude Rijn en de Vecht het gelijknamige fort Fectio.

In de middeleeuwen was de Vecht een scheepvaartverbinding tussen de Zuiderzee en de Rijn. Tot de kastelen die om strategische redenen aan de Vecht werden gebouwd behoren Kasteel Nijenrode en het Muiderslot.

In de 17e eeuw, de Gouden Eeuw, lieten succesvolle Amsterdamse handelaren langs de Vecht buitenplaatsen bouwen. Veel ervan zijn tijdens eerdere economische “hypotheek crises” aan het begin van de 19e eeuw verkocht en gesloopt, maar bijvoorbeeld Gunterstein in Breukelen en Goudestein in Maarssen bestaan nog.

 

Stroomrichting van de Vecht richting Utrecht

De Vecht is een van de weinige rivieren waarbij het water gedeeltelijk de rivier óp stroomt. Dat komt omdat het water in het IJsselmeer aanzienlijk hoger staat dan dat van de Vecht bij de sluis in Muiden. Alleen bij zware regenval stroomt de rivier wel gewoon naar de monding  in Muiden toe.

EEN HELE DAG LEKKER SLOEP VAREN, VERTREK VANAF LOOSDRECHT

Vanaf Loosdrecht naar Loenen aan de Vecht of naar Maarssen en van daaruit over de Vecht naar Nigtevecht en verder naar Weesp en Muiden

 

VAN NAAR MINUTEN totaal KILOMETERS totaal
Maarssen Breukelen :55 55 7km 7km
Breukelen Nieuwersluis :30 1:25 4km 11km
Nieuwersluis Loenen a/d Vecht :20 1:45 3km 14km
Loenen a/d Vecht Vreeland :30 2:15 4km 18km
Vreeland Nigtevecht 1:00 2:15 8km 26km
Nigtevecht Weesp :50 4:05 6km 34km
Weesp Muiden :30 4:35 4km 38km

Vaar eerst naar de Mijndense Sluis van Leo Oor, (zie ook www.opaderuyter.nl)

Vaar via de Drecht de Mijndense Sluis in. De Drecht is daar erg nauw. Op een mooie zomerdag kan het even duren voordat u de sluis in kunt. Daarom is het noodzakelijk om vanuit de Drecht aan de linkerkant even te wachten. Vergeet na het invaren niet bij Leo Oor zijn winkel in te gaan, u zult er verrast worden. Sloepen in de Mijdense Sluis betalen bij Leo tot 8 meter lengte € 4,50.

Openingstijden

Een alternatief voor een leuke tocht is om via de Weersluis te varen, voor velen nog bekend als de sluis van Opa-tje die er jaren heeft staan draaien. Vanaf de plas naar de Weersloot, langs de weilanden, De sloot is uitgediept tot ongeveer 80 cm. Onderweg een beweegbare brug (staat open). Pas op bij het invaren van de sluis, er zit een kleine “drempel” in. De sluis heeft zelfbediening, u zult de sluis zelf moeten schutten. Op het moment dat de sluis open gaat ontstaat er veel druk op de lijnen, met name voor de grotere sloepen is enige “mankracht” noodzakelijk. Een sloep van 8 ½ meter past er overigens met gemak in. De sluis is in 1999 geheel gerestaureerd en zelfbedienend gemaakt.

Sluisgegeven

Een derde alternatief is via de Raaisluis en ‘t Hemeltje, dus twee sluizen na elkaar. Vanaf de plas via jachthaven het Anker richting Raaisluis. De richting staat goed aangegeven. Ook de Raaisluis heeft een elektrische zelfbediening, deze is gemakkelijker dan die van de Weersluis.

Sluisgegevens ’t Hemeltje

SLUISGEGEVENS RAAISLUIS

De sluis vormt de verbinding tussen het zuidelijke deel van de ‘s-Gravelandse Vaart en het Hilversums Kanaal. Deze sluis is in 1999 gebouwd in het kader van het verbeteringsproject van de ‘s-Gravelandse Vaart. Diepte: 1,50m; kolklengte: 20m; kolkbreedte: 6m; doorvaarbreedte: 4,20m. De sluis en het hierbij gelegen.

Sluisgegevens

Als laatste de route via Kraaienestersluis, gelegen tussen de Vecht en het Tienhovens Kanaal, tussen Maarssen en Breukelen. Deze sluis vormt de meest zuidelijke weg vanaf de Loosdrechtse plassen naar de Vecht. De sluis is geschikt voor sloepen. Ook deze sluis is onlangs geheel gerestaureerd en zelf bedienend gemaakt. Het handmatige bedieningssysteem is gelijk aan dat van de Weersluis.

Sluisgegevens

De oorsprong van de Loosdrechtse Plassen is terug te voeren op de vervening. Door de vervening werd land uitgegraven en stroomde water in de gaten. Op smalle eilandjes (de legakkers) werd de bagger te drogen gelegd die uit het aanliggende water werd getrokken (de trekgaten), zodat daar turven van gestoken konden worden. Nadien hebben wind en golfslag vat gekregen op de smalle eilanden, die geleidelijk aan verdwenen zodat er grote wateroppervlakten ontstonden. Aan de westzijde van de plassen zijn nog omvangrijke legakkers overgebleven.

Bij het ontstaan van de Vechtstreek is de rivier de Vecht van grote waarde geweest. De rivier is een oude delta-arm van de Rijn. Regelmatig trad de Vecht buiten zijn oevers. Op de oeverwallen die hierdoor ontstonden zijn de kernen Loenen a/d Vecht, Vreeland en Nigtevecht ontstaan.

Van het begin van Maarssen is niet veel bekend. De naam Marsua of Marsna (wat moerassige grond – marse – betekent) komt voor op een lijst van bezittingen van de bisschop van Utrecht. Bekend is dat Hemericus van der Meer in 1083 een nieuw huis bouwde in de bocht van de Vecht. Dat zou er op kunnen duiden dat er al een huis had gestaan. Het Slot stond in de bocht van de Vecht. Dit kasteel werd door één van de latere bewoners, Steven van Zuylen van Nijeveld, ‘Zuylenburg’ genoemd. In 1672 viel het kasteel ten prooi aan de Fransen. Het werd geplunderd en in brand gestoken. Maximiliaan van Lockhorst liet in 1702 een geheel nieuw huis bouwen en rondom een prachtige tuin aanleggen, geheel in Franse stijl. Dit huis staat bekend als Huis ter Meer. Aan het eind van de negentiende eeuw echter kwam het verval.

Rond het kasteel groeide het dorp. Eerst alleen maar van boeren. Pas in de 16e eeuw ontstond er rondom de brug een aangesloten bebouwing met aan de ene kant de ‘Prins te Paard’ en aan de overkant de brouwerij ‘De Eenhoorn’. Grote kooplieden en beurtschippers vestigden er zich. Deze uitbreiding was te danken aan het feit dat Maarssen met andere Vechtdorpen een recreatiecentrum werd voor rijke Amsterdammers, die er in de 17e eeuw een tweede huis lieten bouwen.

De oudste vermelding van Breukelen dateert uit het eind van de 7e eeuw. Hier wordt het nog aangeduid als Attingahem. Deze naam verwijst naar een zekere Atto of Attinga. Diens familie had langs de Vecht diverse stukken grond van de Friese koning in achterleen.

In de omgeving van Breukelen zijn prachtige kastelen te vinden, zoals kasteel Gunterstein, Nijenrode en Oudaen Kasteel Gunterstein. Breukelen heeft weinig ruimte om aan te leggen, in het centrum is een plein met een paar terrassen. Op zondagmiddag een favoriete plek voor fietsers en motorrijders.

Nieuwersluis is ontstaan doordat er een sluis in de Vecht werd aangelegd om de verbinding tussen Vecht en Angstel op hoog niveau te houden. Het dorpsbeeld van Nieuwersluis wordt gekenmerkt door de karakteristieke brug over de Vecht en de door koning Willem III gestichte kazerne. Deze kazerne heeft gefunctioneerd als een disciplinair depot voor dienstweigeraars en is nu in gebruik als een penitentiaire inrichting. Verder is Fort Nieuwersluis, onderdeel van de Hollandse Waterlinie, een markant punt in het dorp. Vanuit Nieuwersluis is het mogelijk het Amsterdam-Rijn Kanaal op te varen.

De naam Loenen stamt af van de oude benaming Lona. De naam Lona kan afgeleid zijn van het Duitse Lo (lucus) wat bos betekent. De toevoeging ‘na’, komt ook voor in Hattna (Houten) en Marsna (Maarssen). In de loop van de tijd werd Lona verbasterd tot Loenen.

Loenen heeft haar naam dus te danken aan de oorspronkelijk bosrijke omgeving. Een idyllisch dorp, de oude ophaalbrug, een oude molen en landhuizen met grote tuinen die grenzen aan de Loenderveense- en Loosdrechtse plassen, geliefd bij sloepvaarders en rustzoekers. De Vecht is hier smal, voor de meeste sloepen is er geen noodzaak de brug te openen, pas wel op de vlag, veel eigenaren verspelen bij de brug in Loenen de vlaggenmast. De gezellige dorpskern ademt sfeer en historie. Vaar rustig door Loenen aan de Vecht en geniet vanaf de rivier van het mooie dorp.

Van oorsprong is de dorpskern gelegen rondom de Dorpsstraat. Aan de rand van de oude kern staat de voormalige korenmolen “de Hoop”. Kenmerkend is de kerktoren op het kerkplein. Deze toren staat iets scheef. Het oude klooster Beek en Hoff aan de Molendijk is sinds 1995 het gemeentehuis van Loenen. Sinds zomer 2008 is pannenkoekenhuis Vriens gesloten. De eigenaar heeft na vele generaties de deur dicht gedaan en geniet zelf van zijn welverdiende rust in de achtertuin van zijn voormalige restaurant.

Vanuit Loenen aan de Vecht is het ca 40 minuten varen naar Vreeland. Bij het binnenvaren kunnen sloepen goed onder het linker vaste deel van de provinciale weg door. Direct daarna vaar je het smalle deel van de Vecht en dorpskern Vreeland binnen. Vreeland, voorheen Dorsen, dankt zijn naam aan de voormalige bisschoppelijke sterkte “Vredelant”. Dit kasteel is in 1529 afgebroken. Vreeland geldt als het meest zuiver bewaard gebleven Vechtdorp. Het charmante dorp heeft de gietijzeren dubbele ophaalbrug en de monumentale panden met mooie oevertuien met veel hortensia’s. Bij de oude ophaalbrug is in het oude brugwachtershuisje een klein winkeltje. Bij het uitvaren van de kern staat aan de linkerkant Vreelands beroemdste molen, de stellingkorenmolen “De Ruiter”

In de zomermaanden zijn er mooie concerten op een ponton in de Vecht.

Na Vreeland is het nog ca 45 minuten varen naar Nigtevecht, langs de mooiste plekjes van Nederland. Links voor het binnenvaren van Nigtevecht staat een poldermolen, de Garstenmolen, een achtkante grondzeiler uit 1876. Daarna vaar je via een scherpe bocht (rechtdoor is het Amsterdam Rijnkanaal) Nigtevecht binnen.

Nigtevecht werd in 1281 voor het eerst genoemd. Het was oorspronkelijk een langgerekt dorp op een rivierduin langs de linkeroever van de slingerende Vecht. Tegenwoordig heeft het een kleine dorpskom in de bocht van de rivier. Aan deze ligging dankt Nigtevecht ook zijn naam, het is een verbastering van ‘Niftervecht’, “aan de Vecht”. Nabij het dorp, maar daarvan gescheiden door het Amsterdam-Rijnkanaal bevindt zich het Fort bij Nigtevecht.

Midden in Nigtevecht is ter hoogte van de kerk en pont een publieke steiger alwaar “De Sloepen-lunch.nl” ook uw lunch aan boord brengt. De aanlegsteiger is direct naast het gele pontje “kantje boord” alwaar pontbaas Piet heen en weer tussen Nigtevecht en Nederhorst den Berg vaart. Bij de eenvoudige publieke steiger zijn geen verdere faciliteiten.

De kerk direct tegenover de pont, de prominente dorpspomp en de uit de 18e en 19e eeuw stammende bebouwing markeren het centrum. De Dorpsstraat is beschermd dorpsgezicht.

Nigtevecht is een dorp aan de Vecht in het noordwesten van de provincie Utrecht, behorend tot de gemeente Loenen. Het dorp heeft ca 1600 inwoners, een bakker, een heel erg leuk café (no 100 eten & drinken) en een buurtsuper en is de thuisbasis van “de Sloepen-Lunch.nl®

Na de lunch aan boord genomen te hebben is het tijd om door te varen richting Weesp.

De vaartijd over de Vecht naar Weesp is iets minder dan een uur. De Vecht is het komende uur vrij breed en landelijk. Een labyrint van woonboten markeert vrijwel de gehele route tot aan Weesp.

Al voor onze jaartelling werd het grondgebied van Weesp bewoond. De naam Wispe of Wesopa duikt voor het eerst op rond 1150. Weesp ligt direct aan de Vecht, in die tijd een belangrijke vaarroute. Gelegen op de grens van Utrecht en Holland was het van grote strategische waarde en had daar in die tijden ook flink onder te lijden. De omstreden stad werd, na enkele keren van ‘eigenaar’ gewisseld te zijn, in 1317 definitief Hollands gebied. Daarna ontwikkelde zij zich in sneltempo tot handels- en bestuurscentrum van de streek. Graaf Willem V van Holland erkende het belang van Weesp en verleende de plaats in 1355 stadsrechten.

De Vecht was in meer dan een opzicht de levensader van Weesp. Het zuivere Vechtwater was aanvankelijk de basis voor een bloeiende bierbrouwerij. Later gedurende lange tijd voor de jeneverstokerij. Weesper molens zorgden voor de andere grondstof: gemalen graan.

Het water is tot op de dag van vandaag belangrijk voor Weesp. Toen aan het eind van de negentiende eeuw het tegenwoordige Amsterdam-Rijnkanaal werd gegraven, vreesde Weesp een economische terugval. De Vecht was immers niet meer de belangrijkste vaarroute naar het zuiden. Maar het Amsterdam-Rijnkanaal bracht op den duur nieuwe bedrijvigheid naar Weesp.In 1850 had zich daar al een kleine chocoladefabriek gevestigd: Van Houten. Meer dan een eeuw lang heeft dit bedrijf zijn stempel op Weesp gedrukt. Tegenwoordig is de Vecht vooral het domein van mooie sloepen. Het is leuk even de kom van Weesp in te varen. Een aanrader is een ijsje bij Nelis in de Spijkstraat, de winkelstraat direct achter de kom, bij het invaren vanaf de Vecht aan de linkerkant.

Verder van Weesp naar Muiden, opnieuw ca 30 minuten varen. In tegenstelling tot alle andere plaatsen is Muiden een echte stad aan De Vecht. In de eerste eeuwen na het begin van onze jaartelling was de Vecht een belangrijke handelsweg tussen Noord-Duitsland en Vlaanderen.

Aan haar mui (monding) vormde zich een nederzetting. Utrecht was vóór het jaar 1000 een belangrijk handelscentrum en Muiden was voorbestemd om daarvan een even belangrijke voorhaven te worden. De geschiedenis heeft echter een andere loop genomen.

Muiden als plaats aan de rivier dateert van 700 NChr. Het kreeg een soort stadsrechten samen met Utrecht. In de jaren die volgden was Muiden vaak strijdtoneel van de schermutselingen tussen de graven van Holland en van Gelre, die ten koste van de gebieden langs de Vecht hun macht trachtten uit te breiden. Partijtwisten in het bisdom leidden er toe, dat de Heer van Aemstel en de bisschop van Utrecht elkaar de oorlog verklaarden. Dankzij de steun van Gijsbrechts’ aartsvijand, Graaf Floris V van Holland, won de bisschop de strijd. Hij beloonde zijn bondgenoot met onroerend goed, waartoe ook Muiden behoorde. Waarschijnlijk is Floris V de bouwer geweest van het Muiderslot. Ofschoon Floris V enkele jaren later – bij de Hakkelaarsbrug – werd vermoord, bleef Muiden het bezit van de graven van Holland.

 

Omstreeks 1500, werd Muiden bewoond door 500 à 600 mensen, die hun broodwinning vonden in het vissen op aal, het houden van een paar koeien en het vlechten van biezen matten. Pas na 1600, toen er in het hele land een hoogconjunctuur ontstond ten gevolge van de vaart op vreemde werelddelen, bloeide ook Muiden op. Er vestigden zich nieuwe bedrijven. Amsterdamse brouwers zagen in, dat het goede Vechtwater een betere grondstof was voor hun product dan hun brakke grachtwater en verplaatsten hun bedrijf naar Muiden. Er kwam in navolging van Weesp, dat op dit punt een reputatie genoot, een brandewijnstokerij. Het “Muiderschipper” bitter mag daarom niet aan boord ontbreken.

 

De Muider- en Naardertrekvaart dateren van 1640, maar ze bleven door het ontbreken van sluizen tot 1663 zonder verbinding met de Vecht. Alle goederen moesten door sjouwers worden overgeladen. De moderne tijd deed zijn intrede toen in 1880 door een Hagenaar de concessie werd verkregen voor de aanleg door Muiden van de Gooise Tram, die tot in de Tweede Wereldoorlog in bedrijf is gebleven.

 

In 1894 was het Amsterdam-Rijnkanaal gereed. Het maakte de Vecht als verkeersader overbodig en betekende voor vele Muidenaren het einde van hun nering. Amsterdam kwam in trek als werkstad; de stoomtram maakte het mogelijk om daar te gaan werken. Nog stiller werd het toen in 1927 door de bouw van de noodbrug, iets ten zuiden van de tegenwoordige Rijksweg, de verkeersstroom van Naarden naar Amsterdam niet meer door de smalle Naarder- en Sluisstraat en over de tolplichtige Vechtbrug hoefde te rijden. De tol werd verlegd naar de nieuwe brug, maar werd in 1929 afgeschaft. De brug is in het weekeinde nu gelukkig gesloten voor verkeer. Direct naast de brug het terras van Ome Ko. Na de sluis is er links de jachthaven en is het mogelijk om rechts na ca 100m brandstof in te nemen, een van de weinige plaatsen om nog brandstof voor de sloepen te kunnen kopen.

De Groote Zeesluis uit 1674 ligt in het centrum van Muiden. De sluis verbindt de Utrechtse Vecht met het IJmeer. De sluis is sinds 2005 een Rijksmonument. De Groote Zeesluis is een bijzondere sluis met 3 sluiskolken. Een sluiskolk is de ruimte tussen 2 sluisdeuren. De 3 sluiskolken liggen naast elkaar. De sluis ligt ten zuiden van het Muiderslot.

De Groote Zeesluis was onderdeel van de Oude Hollandse Waterlinie. Door water door de sluis te laten kon men het land achter de sluis onder een halve meter water zetten. In oorlogstijd konden vijanden dan moeilijk door het gebied heen.

Sluisgegevens

In de zomer stroomt water uit het IJmeer door de Zeesluis de Vecht in. Dat komt doordat het water in het IJmeer dan hoger staat dan het water in de Vecht. Alleen bij heel hoog water in de Vecht stroomt het water andersom: van de Vecht naar het IJmeer. In de winter staat het water in de Vecht en het IJmeer even hoog.

De Groote Zeesluis is sinds 2005 een Rijksmonument. De sluis heeft een lange geschiedenis. De sluis is in 1673 aangelegd om het land te beschermen tegen het water van de Zuiderzee. De sluis is meerdere keren opgeknapt of herbouwd. Bijvoorbeeld in 1806, toen koning Lodewijk Napoleon na een bezoek opdracht gaf om de sluis te herstellen.